AST415 Astronomide Sayısal Çözümleme - I

Ders - 08 Veri Girişi ve Hata Yönetimi

Doç. Dr. Özgür Baştürk
Ankara Üniversitesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü
obasturk at ankara.edu.tr
http://ozgur.astrotux.org

Kullanıcıyla Terminal Aracılığıyla İletişim

Santigrad dereceyi Fahrenheit dereceye çeviren fonksiyonumuzu hatırlayalım. Bu fonksiyonu çağırırken istediğimiz değer(ler)i kaynak kodun içerisinden göndermek yerine kullanıcının girmesine izin verecek bir yapı işimizi oldukça kolaylaştırır ve kaynak kodumuzu farklı her değer için değiştirmemizi de önler. Bu tür bir yapıyı $input$ fonksiyonunu kullanarak kurabiliriz. $input$ fonksiyonu metin değişken döndürdüğünden bu değişkeni ihtiyaca göre diğer değişken tiplerine ($int$, $float$, $list$, $tuple$ …) çevirmek gerekebilir.

In [1]:
def F(C):
    return (9.0/5)*C + 32
sant = input('C=? ') 
sant = float(sant)
fahr = F(sant)
print(fahr)
C=? 26
78.80000000000001

eval Fonksiyonu

$eval$ fonksiyonu bir metin değişkeni alıp, bir Python ifadesi şekinde yorumlar.

In [2]:
r = eval('1 + 2')
print(r, type(r))
r = eval('"Bu Python bir harika dostum!"')
print(type(r))
r = eval('[1, 6, 7.5]')
print(r, type(r))
from math import sqrt
r = eval('sqrt(2)')
print(r, type(r))
3 <class 'int'>
<class 'str'>
[1, 6, 7.5] <class 'list'>
1.4142135623730951 <class 'float'>

input ile eval Ortaklığı

$eval$ fonksiyonu sadece metin değişken döndüren $input$ fonksiyonu ile kullanıcı tarafından girilen verinin herhangi bir tür değiştirme işlemine gerek kalmaksızın yorumlanmasını sağladığından oldukça pratiktir.

In [3]:
i1 = eval(input('Birinci sayi: '))
i2 = eval(input('Ikinci sayi: '))
r = i1 + i2
print('{:} + {:} toplami {:}\ndegeri ise {:}'.format(type(i1), type(i2), type(r), r))
Birinci sayi: 8
Ikinci sayi: 12
<class 'int'> + <class 'int'> toplami <class 'int'>
degeri ise 20

$eval$ fonksiyonunun bir diğer kullanışlılığı kullanıcının formül girmesine ve girilen formülün bir Python ifadesi olarak yorumlanmasına imkan sağlamasıdır.

In [4]:
# butun matemtaik fonksiyonlarini indirelim ki kullanicinin
# girebilecegi her fonksiyona hazirlikli olalim.
from math import *
formul = input('x degiskenini iceren bir formul giriniz: ')
x = eval(input('x = '))
sonuc = eval(formul)
print('x={:g} icin {:s} = {:g}'.format(x, formul, sonuc))
x degiskenini iceren bir formul giriniz: 2*sin(x) + 1.3
x = 0.85
x=0.85 icin 2*sin(x) + 1.3 = 2.80256

exec Fonksiyonu

Kullanıcı tarafından girilen bir formülü bir Python fonksiyonu olarak kullanmamızı sağlayan fonksiyondur.

In [5]:
from math import *
formul = input('x degiskenini iceren bir formul giriniz: ')
kod = """
def f(x):
    return {:s}
""".format(formul)
print(kod)
exec(kod)
x = eval(input('x ='))
print(f(x))
x degiskenini iceren bir formul giriniz: cos(x)-1

def f(x):
    return cos(x)-1

x =3.14
-1.9999987317275396

Bu programın yaptığı iş kullanıcıdan aldığı ve sadece $x$ bağımsız değişkenini içeren herhangi bir ifadeyi bir Python fonksiyonuna cevirip döndürmektir. Söz konusu Python fonksiyonu $kod$ metin (string) değişkeni içerisinde oluşturulmaktadır. $exec$ fonksiyonu bu değişkenin içeriğini bir Python ifadesi olarak çalıştırmaktadır. İçerik bir fonksiyon tanımı olduğundan bu şekilde bir f(x) fonksiyonu tanımlanmış olur. Tanımlanan fonksiyon $sin(x).cos(3x) + x^{2}$ olduğunda örnekte verilen fonksiyon ile özdeştir.

Başa Dön

Komut Satırından Girdi Almak

Pek çok linux programı kullanıcıdan girdi (input) almak üzere komut satırını kullanır. Kullanıcı programın adının hemen arkasına programda kullanılacak girdi parametresinin değerini de girer. Girdi parametresi program tarafından bir salt metin değişkenine (string) atanır ve gerekli dönüşümler ve işlemler yapıldıktan sonra program çıktısını tekrar ekrana verir.

Bunun için $sys$ modülünde tüm komut satırı parametrelerini saklayan $argv$ listesi kullanılır. Bu listenin ilk elemanı ($argv[0]$) programın adıdır. İkinci eleman ($argv[1]$) ilk parametreyi, daha sonra gelen elemanlarsa sırayla diğer parametreleri saklar.

Bu bölümde yazılacak kodları ancak komut satırından (ya da jupyter'da %run "sihirli" sözcüğünü (magic word) kulllanarak) çaıştırabileceğiniz için kodların bir metin editörü ile .py uzantılı bir dosyaya yazılmış olması gerekir. Bu nedenle bu bölümde kullanılacak kodlar ders08_ornek_kodlar.tar.gz isimli bir sıkıştırılmış dosyada toplanmıştır. Bu dosyayı indirip, sıkıştırılmış dosyadaki klasörü (ders08_ornek_kodlar) kodları çalıştıracağınız yere (path) kopyalamanız durumunda aşağıdaki örnekler çalışacaktır.

Örneğin Fahrenheit dereceye dönüştürmek istediğimiz santigrad derece değerini kullanıcıdan komut satırı yoluyla girmesini istiyor olalım. Bunun için gerekli kod ders08_ornek_kodlar/ders08_orn01_C2F.py dosyasında bulunmaktadır. Kodu açıp inceleyiniz. Bu kodu Python 3.x çalıştıran herhangi bir terminalden

$ python ders08_orn01_C2F.py 25

komutu ile çalıştırabilecğeiniz gibi %run jupyter sihirli sözcüğüyle de çalıştırabilirsiniz. 25 burada Fahrenheit dereceye dönüştürmek istediğiniz sıcaklık değeri olup, istediğniz başka bir değeri de programa argüman olarak geçirebilirsiniz.

In [6]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn01_C2F.py -25
-13.0

Örnek: Dikey Atış Problemi

Bir başka örnekte dikey atış probleminin parametrelerini kullanıcıdan komut satırı yoluyla almak üzere bir program yazmak istiyor olalım.

In [7]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn02_dikeyatis.py 0.6 5.0
1.2342

Bu durumda iki komut satırı argümanına ihtiyaç duyarız, sırasıyla bu argümanların değerleri $t$ ($argv[1]$) ve $v0$ ($argv[2]$) değişkenlerine salt metin olarak atanır. Bu değişkenlerin reel sayı olmasını istediğmiz için onları $float$ fonksiyonunu kullanarak öncelikle dönüştürmemiz gerekir. Daha sonra cismin düşey konumunu hesaplar ve ekrana yazdıırırız.

Başa Dön

Belirsiz Sayıda Komut Satırı Argümanıyla Çalışmak

Bazen sayısı tam olarak bilinmeyen komut argümanıyla da çalışmak gerekbilir. Örneğin kullanıcının girdiği tüm (sayısı belirsiz) sayıları toplayan ve sonucu ekrana gerien bir kod yazmak istiyor olalım.

In [8]:
 %run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn03_toplama.py 3.2 -2.6 0.1 9.4 -4 
Verilen  3.2 -2.6 0.1 9.4 -4 sayilarinin toplami 6.1

Alternatif olarak aynı kodu isterseniz liste özelliklerini kullanarak çok daha kısa yazabilirsiniz.

In [9]:
 %run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn04_toplama2.py 3.2 -2.6 0.1 9.4 -4 
Verilen 3.2 -2.6 0.1 9.4 -4 sayilarinin toplami 6.1

argüman ve değer İkilileri

Şu ana kadar gördüğünüz tüm komut satırından girdi parametreleri kullanıcının doğru sırada bu parametreleri girmesine bağlı olarak değer alırlar. Oysa ki (ls, cp, mv gibi başka Linux programlarında gördüğümüz gibi programın kullanıcının istenen parametreleri doğru sırada girmesinden bağımsız olarak -arguman = deger ikilileri ile çalışması çok iyi bir fikirdir.

Örnek olarak ivmeli bir hareketteki toplam yer değiştirmenin bulunması problemini ele alalım.

$$ s(t) = s_0 + v_0 t + \frac{1}{2} a t^2 $$

İstenirse bu kod tüm parametreler için birer değer girilerek aşağıdaki şekilde çalıştırılabileceği gibi her bir parametrenin varsayılan değeri bilindiğinden sadece bazı parametrelerin değerleri girilip, diğer parametreler için varsayılan değerler kullanılarak da çalıştırılabilir.

In [10]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn05_yerdegistirme.py --s0 5 --v0 3 --t 2 --a 2
Toplam yer degistirme = 15

Bu kodu şimdi sadece zaman parametresini (t) 5 saniye olarak komut satırından sağlamak suretiyle diğer parametreleri varsayılan değerlerinde (s0 = v0 = 0, a = 1) varsayarak çalştıralım ve cismin 5 saniye sonraki konumunu bu şekilde hesaplayalım.

In [11]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn05_yerdegistirme.py --t 5
Toplam yer degistirme = 12.5

Hiçbir parametre için değer sağlamaz ve opsiyon ifadesini boş bırakırsak bu kez program tüm parametreler için varsayılan değerlerle (s0 = v0 = 0, t = a = 1) çalışacaktır.

In [12]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn05_yerdegistirme.py
Toplam yer degistirme = 0.5

Python'da Hata Yönetimi

Diyelim ki kullanıcı programımızı çalıştırırken vermesi gereken bir komut satırı argümanını unuttu. Bu durumda $argv$ listesinin ulaşmaya çalıştığımız elemanı boş kalacağından IndexError: list index out of range şeklinde bir hata mesajı alır. Zira sadece programın adı girildiğinden $argv[0]$ doludur, ancak $argv[1]$ elemanı bulunmamaktadır.

Verilen hata mesajı bizim için açıklayıcı olsa da kullanıcı için olmayabilir. Kullanıcıya aşağıdaki şekilde bir mesajla hatasını söyleyip, yönlendirebiliriz. $sys.exit(1)$ programdan bir hata nedeniyle çıkıldığını belirtir. $sys.exit(0)$ programda bir hata olmadığı halde çıkmak için kullanılır. Bu fonksiyona verilen 0 haricindeki her şey 1 anlamına gelir.

Önce programımızı kullanıcının herhangi bir santigrad derece girdiği durum için çalıştıralım.

In [13]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn06_C2F_v2.py 25
25C = 77.0F

Şimdi kullanıcı sıcaklığı girmeyi unutmuş ya da programı doğru çalıştırmayı bilmediğinden sağlamamış olsun.

In [14]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn06_C2F_v2.py
Fahrenheit dereceye donusmesini istediginiz santigrad derece
degerini girmediniz! Lutfen programin adindan sonra bir bosluk birakip 
sicakligi santigrad derece cisinden girerek tekrar deneyiniz!
An exception has occurred, use %tb to see the full traceback.

SystemExit: 1
In [15]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn06_C2F_v2.py 40
40C = 104.0F

try except Yöntemi

Hata yönetimine daha modern bir yaklaşım try – except yöntemini kullanmaktır. Bu yöntemi santigrad derece – fahrenheit derece dönüşüm kodumuza uyarlayabiliriz. Bu durumda da kodumuz aynı şekilde çalışacaktır.

In [16]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn07_C2F_v3.py -6
-6C = 21.2F
In [17]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn07_C2F_v3.py 
ERROR:root:Internal Python error in the inspect module.
Below is the traceback from this internal error.

Fahrenheit dereceye donusmesini istediginiz santigrad derece
degerini girmediniz! Lutfen programin adindan sonra bir bosluk birakip 
sicakligi santigrad derece cinsinden bir kayan noktali sayi ya da bir tamsayi 
formatinda girerek tekrar deneyiniz!
Traceback (most recent call last):
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn07_C2F_v3.py", line 30, in <module>
    C = float(sys.argv[1])
IndexError: list index out of range

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py", line 2722, in safe_execfile
    self.compile if shell_futures else None)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/utils/py3compat.py", line 168, in execfile
    exec(compiler(f.read(), fname, 'exec'), glob, loc)
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn07_C2F_v3.py", line 36, in <module>
    sys.exit(1)  # hata nedeniyle programdan cik!
SystemExit: 1

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 1151, in get_records
    return _fixed_getinnerframes(etb, number_of_lines_of_context, tb_offset)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 319, in wrapped
    return f(*args, **kwargs)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 353, in _fixed_getinnerframes
    records = fix_frame_records_filenames(inspect.getinnerframes(etb, context))
  File "/usr/lib/python3.6/inspect.py", line 1490, in getinnerframes
    frameinfo = (tb.tb_frame,) + getframeinfo(tb, context)
AttributeError: 'tuple' object has no attribute 'tb_frame'
An exception has occurred, use %tb to see the full traceback.

---------------------------------------------------------------------------

During handling of the above exception, another exception occurred:

SystemExit: 1
In [18]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn07_C2F_v3.py [1.2]
ERROR:root:Internal Python error in the inspect module.
Below is the traceback from this internal error.

Fahrenheit dereceye donusmesini istediginiz santigrad derece
degerini girmediniz! Lutfen programin adindan sonra bir bosluk birakip 
sicakligi santigrad derece cinsinden bir kayan noktali sayi ya da bir tamsayi 
formatinda girerek tekrar deneyiniz!
Traceback (most recent call last):
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn07_C2F_v3.py", line 30, in <module>
    C = float(sys.argv[1])
ValueError: could not convert string to float: '[1.2]'

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py", line 2722, in safe_execfile
    self.compile if shell_futures else None)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/utils/py3compat.py", line 168, in execfile
    exec(compiler(f.read(), fname, 'exec'), glob, loc)
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn07_C2F_v3.py", line 36, in <module>
    sys.exit(1)  # hata nedeniyle programdan cik!
SystemExit: 1

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 1151, in get_records
    return _fixed_getinnerframes(etb, number_of_lines_of_context, tb_offset)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 319, in wrapped
    return f(*args, **kwargs)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 353, in _fixed_getinnerframes
    records = fix_frame_records_filenames(inspect.getinnerframes(etb, context))
  File "/usr/lib/python3.6/inspect.py", line 1490, in getinnerframes
    frameinfo = (tb.tb_frame,) + getframeinfo(tb, context)
AttributeError: 'tuple' object has no attribute 'tb_frame'
An exception has occurred, use %tb to see the full traceback.

---------------------------------------------------------------------------

During handling of the above exception, another exception occurred:

SystemExit: 1
In [19]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn07_C2F_v3.py eksialti
ERROR:root:Internal Python error in the inspect module.
Below is the traceback from this internal error.

Fahrenheit dereceye donusmesini istediginiz santigrad derece
degerini girmediniz! Lutfen programin adindan sonra bir bosluk birakip 
sicakligi santigrad derece cinsinden bir kayan noktali sayi ya da bir tamsayi 
formatinda girerek tekrar deneyiniz!
Traceback (most recent call last):
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn07_C2F_v3.py", line 30, in <module>
    C = float(sys.argv[1])
ValueError: could not convert string to float: 'eksialti'

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py", line 2722, in safe_execfile
    self.compile if shell_futures else None)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/utils/py3compat.py", line 168, in execfile
    exec(compiler(f.read(), fname, 'exec'), glob, loc)
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn07_C2F_v3.py", line 36, in <module>
    sys.exit(1)  # hata nedeniyle programdan cik!
SystemExit: 1

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 1151, in get_records
    return _fixed_getinnerframes(etb, number_of_lines_of_context, tb_offset)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 319, in wrapped
    return f(*args, **kwargs)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 353, in _fixed_getinnerframes
    records = fix_frame_records_filenames(inspect.getinnerframes(etb, context))
  File "/usr/lib/python3.6/inspect.py", line 1490, in getinnerframes
    frameinfo = (tb.tb_frame,) + getframeinfo(tb, context)
AttributeError: 'tuple' object has no attribute 'tb_frame'
An exception has occurred, use %tb to see the full traceback.

---------------------------------------------------------------------------

During handling of the above exception, another exception occurred:

SystemExit: 1

Bu yöntemde öncelikle argv listesinin birinci elemanının değeri C değişkenine atanmaya çalışılıyor (try bloku). Eğer kullanıcı komut satırı argümanı girmeyi unutmuşsa bu başarılamıyor ve kullanıcıya bir hata mesajı döndürülerek, sys.exit(1) komutu verildiği (except bloku) için programdan çıkılııyor ve bu nedenle programın gerisi çalışmıyor. Kullanıcı komut satırı argümanı girmiş ise C değişkeni değerini alıyor ve except bloğunu atlayarak çalışmaya Fahrenheit derece dönüşümünün hesabıyla devam ediyor ve ekrana çıktı verip, sonlanıyor.

Başka bir örnekle try - except yönteminin nasıl çalıştığını görelim.

In [20]:
def C2F(C):
    return 9/5*C + 32

sant = '25'
try:
    print("{:g} C = {:g} F".format(sant,C2F(sant)))
except:
    print("Fahrenheit dereceye donusmesini istediginiz santigrad derece degerini nnumerik bir deger olarak girmediniz! Lutfen sicaklik icin santigrad derece cisinden numerik bir deger girerek tekrar deneyiniz!""")
    
sant2 = 25

print("-----------------------------")

try:
    print("{:g} C = {:g} F".format(sant2,C2F(sant2)))
except:
    print("Fahrenheit dereceye donusmesini istediginiz santigrad derece degerini nnumerik bir deger olarak girmediniz! Lutfen sicaklik icin santigrad derece cisinden numerik bir deger girerek tekrar deneyiniz!""")
    
Fahrenheit dereceye donusmesini istediginiz santigrad derece degerini nnumerik bir deger olarak girmediniz! Lutfen sicaklik icin santigrad derece cisinden numerik bir deger girerek tekrar deneyiniz!
-----------------------------
25 C = 77 F

Program $sant = '25'$ için çalıştırıldığında '25' bir string (metin) olduğu için hata verir ve bu nedenle $except$ bloğu çalışırken $sant2 = 25$ için çalıştırıldığında doğru bir şekilde çalışmaktadır.

Python'da Bazı Hata Türleri

IndexError Hatası: Python'da bir dizi değişkenin (liste, demet ya da metin (string)) uzunluğunun ötesinde bir elemana ulaşmaya çalışılınca Python'da bu hata “tetiklenir!”

In [21]:
veri = [1.0/i for i in range(1,10)]
print(len(veri))
veri[9]
9
---------------------------------------------------------------------------
IndexError                                Traceback (most recent call last)
<ipython-input-21-b5f1da9afd1a> in <module>
      1 veri = [1.0/i for i in range(1,10)]
      2 print(len(veri))
----> 3 veri[9]

IndexError: list index out of range

Benzer şekilde sözlük değişkenlerde bulunmayan bir anathar "Key Error" hatası üretecektir.

In [22]:
notlar = {"15010018":91,"16010206":56, "1900254":34}
print(notlar)
notlar["12018921"]
{'15010018': 91, '16010206': 56, '1900254': 34}
---------------------------------------------------------------------------
KeyError                                  Traceback (most recent call last)
<ipython-input-22-ff6b062201c2> in <module>
      1 notlar = {"15010018":91,"16010206":56, "1900254":34}
      2 print(notlar)
----> 3 notlar["12018921"]

KeyError: '12018921'

ValueError Hatası: Örneğin bir metin değişkeni noktalı sayıya çevirmek gibi mümkün olmayan dönüşümlerin denenmesi Python'da bir değer hatası tetikler.

In [23]:
C = float('21 C')
---------------------------------------------------------------------------
ValueError                                Traceback (most recent call last)
<ipython-input-23-7c7972c54c3f> in <module>
----> 1 C = float('21 C')

ValueError: could not convert string to float: '21 C'

NameError Hatası: Tanımlanmamış bir değişken ismine ulaşılmaya çalışıldığında tetiklenir.

In [24]:
print(degisken_adi)
---------------------------------------------------------------------------
NameError                                 Traceback (most recent call last)
<ipython-input-24-395264872def> in <module>
----> 1 print(degisken_adi)

NameError: name 'degisken_adi' is not defined

ZeroDivisionError Hatası: 0 ile bölme bu hatayı tetikler.

In [25]:
3.0 / 0
---------------------------------------------------------------------------
ZeroDivisionError                         Traceback (most recent call last)
<ipython-input-25-9ab62454f56b> in <module>
----> 1 3.0 / 0

ZeroDivisionError: float division by zero

SyntaxError Hatası: Yazımda yapılabilecek herhangi bir hata bu hata türünü tetikler.

In [26]:
print "Bu Python bir harika dostum!"
  File "<ipython-input-26-515042585f30>", line 1
    print "Bu Python bir harika dostum!"
                                       ^
SyntaxError: Missing parentheses in call to 'print'. Did you mean print("Bu Python bir harika dostum!")?

TypeError Hatası: Uygulanmak istenen İşlem ya da fonksiyona onunla uyumlu olmayan veri türü geçirildiğinde tetiklenir. Aşağıdaki örneği bir metin ve bir tam sayı için denerseniz hata vermez!

In [27]:
print("herhangi bir metin"*3.14)
---------------------------------------------------------------------------
TypeError                                 Traceback (most recent call last)
<ipython-input-27-d6b2ee8f50f2> in <module>
----> 1 print("herhangi bir metin"*3.14)

TypeError: can't multiply sequence by non-int of type 'float'

Hata Mesajı Vermek

Programda hata oluşturacak bir girdi durumunda kullanıcıya her farklı durum için açıklayıcı birer hata mesajı vermek iyi bir fikirdir. Aşağıdaki örneği inceleyelim. Sıcaklık değerini yanlışlıkla bir metin olarak verdiğimizde kodumuz bunu yorumlayıp bu duruma göre bir hata mesajı üretiyor.

In [28]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py yirmibir
ERROR:root:Internal Python error in the inspect module.
Below is the traceback from this internal error.

Santigrad derece reel ya da tam sayi olarak girilmelidir,
girdiginiz yirmibir bir <class 'str'> degiskendir. Lutfen duzeltip tekrar deneyiniz!
Traceback (most recent call last):
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 52, in oku_C
    C = float(sys.argv[1])
ValueError: could not convert string to float: 'yirmibir'

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 73, in <module>
    C = oku_C()
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 59, in oku_C
    "girdiginiz {:s} bir {:} degiskendir. Lutfen duzeltip tekrar deneyiniz!".format(sys.argv[1], type(sys.argv[1])))
ValueError: Santigrad derece reel ya da tam sayi olarak girilmelidir,
girdiginiz yirmibir bir <class 'str'> degiskendir. Lutfen duzeltip tekrar deneyiniz!

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py", line 2722, in safe_execfile
    self.compile if shell_futures else None)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/utils/py3compat.py", line 168, in execfile
    exec(compiler(f.read(), fname, 'exec'), glob, loc)
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 76, in <module>
    sys.exit(1) # programdan cikis
SystemExit: 1

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 1151, in get_records
    return _fixed_getinnerframes(etb, number_of_lines_of_context, tb_offset)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 319, in wrapped
    return f(*args, **kwargs)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 353, in _fixed_getinnerframes
    records = fix_frame_records_filenames(inspect.getinnerframes(etb, context))
  File "/usr/lib/python3.6/inspect.py", line 1490, in getinnerframes
    frameinfo = (tb.tb_frame,) + getframeinfo(tb, context)
AttributeError: 'tuple' object has no attribute 'tb_frame'
---------------------------------------------------------------------------
ValueError                                Traceback (most recent call last)
~/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py in oku_C()
     51     try:
---> 52         C = float(sys.argv[1])
     53     except IndexError:

ValueError: could not convert string to float: 'yirmibir'

During handling of the above exception, another exception occurred:

ValueError                                Traceback (most recent call last)
~/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py in <module>
     72 try:
---> 73     C = oku_C()
     74 except Exception as err:

~/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py in oku_C()
     58         ("Santigrad derece reel ya da tam sayi olarak girilmelidir,\n"\
---> 59 "girdiginiz {:s} bir {:} degiskendir. Lutfen duzeltip tekrar deneyiniz!".format(sys.argv[1], type(sys.argv[1])))
     60     # C dogru bir sekilde giriliyor ama fiziksel degil!:

ValueError: Santigrad derece reel ya da tam sayi olarak girilmelidir,
girdiginiz yirmibir bir <class 'str'> degiskendir. Lutfen duzeltip tekrar deneyiniz!

During handling of the above exception, another exception occurred:

SystemExit                                Traceback (most recent call last)
/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py in safe_execfile(self, fname, exit_ignore, raise_exceptions, shell_futures, *where)
   2721                     fname, glob, loc,
-> 2722                     self.compile if shell_futures else None)
   2723             except SystemExit as status:

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/utils/py3compat.py in execfile(fname, glob, loc, compiler)
    167         compiler = compiler or compile
--> 168         exec(compiler(f.read(), fname, 'exec'), glob, loc)
    169 

~/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py in <module>
     75     print(err) # hata mesaji
---> 76     sys.exit(1) # programdan cikis
     77 

SystemExit: 1

During handling of the above exception, another exception occurred:

TypeError                                 Traceback (most recent call last)
<ipython-input-28-65e02abcf089> in <module>
----> 1 get_ipython().run_line_magic('run', 'ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py yirmibir')

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py in run_line_magic(self, magic_name, line, _stack_depth)
   2315                 kwargs['local_ns'] = sys._getframe(stack_depth).f_locals
   2316             with self.builtin_trap:
-> 2317                 result = fn(*args, **kwargs)
   2318             return result
   2319 

</usr/local/lib/python3.6/dist-packages/decorator.py:decorator-gen-59> in run(self, parameter_s, runner, file_finder)

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/magic.py in <lambda>(f, *a, **k)
    185     # but it's overkill for just that one bit of state.
    186     def magic_deco(arg):
--> 187         call = lambda f, *a, **k: f(*a, **k)
    188 
    189         if callable(arg):

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/magics/execution.py in run(self, parameter_s, runner, file_finder)
    825                     else:
    826                         # regular execution
--> 827                         run()
    828 
    829             if 'i' in opts:

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/magics/execution.py in run()
    811                         def run():
    812                             runner(filename, prog_ns, prog_ns,
--> 813                                     exit_ignore=exit_ignore)
    814 
    815                     if 't' in opts:

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py in safe_execfile(self, fname, exit_ignore, raise_exceptions, shell_futures, *where)
   2735                         raise
   2736                     if not exit_ignore:
-> 2737                         self.showtraceback(exception_only=True)
   2738             except:
   2739                 if raise_exceptions:

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py in showtraceback(self, exc_tuple, filename, tb_offset, exception_only, running_compiled_code)
   2036                            'the full traceback.\n']
   2037                     stb.extend(self.InteractiveTB.get_exception_only(etype,
-> 2038                                                                      value))
   2039                 else:
   2040                     try:

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py in get_exception_only(self, etype, value)
    824         value : exception value
    825         """
--> 826         return ListTB.structured_traceback(self, etype, value)
    827 
    828     def show_exception_only(self, etype, evalue):

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py in structured_traceback(self, etype, evalue, etb, tb_offset, context)
    703                     chained_exceptions_tb_offset, context)
    704                 + chained_exception_message
--> 705                 + out_list)
    706 
    707         return out_list

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py in structured_traceback(self, etype, value, tb, tb_offset, number_of_lines_of_context)
   1416             self.tb = tb
   1417         return FormattedTB.structured_traceback(
-> 1418             self, etype, value, tb, tb_offset, number_of_lines_of_context)
   1419 
   1420 

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py in structured_traceback(self, etype, value, tb, tb_offset, number_of_lines_of_context)
   1316             # Verbose modes need a full traceback
   1317             return VerboseTB.structured_traceback(
-> 1318                 self, etype, value, tb, tb_offset, number_of_lines_of_context
   1319             )
   1320         elif mode == 'Minimal':

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py in structured_traceback(self, etype, evalue, etb, tb_offset, number_of_lines_of_context)
   1184         exception = self.get_parts_of_chained_exception(evalue)
   1185         if exception:
-> 1186             formatted_exceptions += self.prepare_chained_exception_message(evalue.__cause__)
   1187             etype, evalue, etb = exception
   1188         else:

TypeError: must be str, not list

Kodumuza sıcaklık değeri olarak 21 dereceyi komut satırından sağladığımızda ise kodumuz doğru olarak çalışıyor.

In [29]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py 21
21C = 69.8F

Kodumuza mutlak sıfırın altında bir sıcaklık (örneğin -275 C) verildiğinde ise kodumuz kullanıcıya girdiği sıcaklık değerinin fiziksel bir sıcaklık değeri olmadığını hatırlatıyor.

In [30]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py -275
ERROR:root:Internal Python error in the inspect module.
Below is the traceback from this internal error.

C=-275 fiziksel bir deger degildir!
Traceback (most recent call last):
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 73, in <module>
    C = oku_C()
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 62, in oku_C
    raise ValueError("C={:g} fiziksel bir deger degildir!".format(C))
ValueError: C=-275 fiziksel bir deger degildir!

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py", line 2722, in safe_execfile
    self.compile if shell_futures else None)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/utils/py3compat.py", line 168, in execfile
    exec(compiler(f.read(), fname, 'exec'), glob, loc)
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 76, in <module>
    sys.exit(1) # programdan cikis
SystemExit: 1

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 1151, in get_records
    return _fixed_getinnerframes(etb, number_of_lines_of_context, tb_offset)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 319, in wrapped
    return f(*args, **kwargs)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 353, in _fixed_getinnerframes
    records = fix_frame_records_filenames(inspect.getinnerframes(etb, context))
  File "/usr/lib/python3.6/inspect.py", line 1490, in getinnerframes
    frameinfo = (tb.tb_frame,) + getframeinfo(tb, context)
AttributeError: 'tuple' object has no attribute 'tb_frame'
An exception has occurred, use %tb to see the full traceback.

---------------------------------------------------------------------------

During handling of the above exception, another exception occurred:

SystemExit: 1

Son olarak kullanıcı bir sıcaklık değeri girmezse buna uygun bir mesaj da kod tarafından üretiliyor.

In [31]:
%run ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py
ERROR:root:Internal Python error in the inspect module.
Below is the traceback from this internal error.

Komut satirinda sicaklik santigrad derece olarak girilmelidir!
Traceback (most recent call last):
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 52, in oku_C
    C = float(sys.argv[1])
IndexError: list index out of range

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 73, in <module>
    C = oku_C()
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 55, in oku_C
    ("Komut satirinda sicaklik santigrad derece olarak girilmelidir!")
IndexError: Komut satirinda sicaklik santigrad derece olarak girilmelidir!

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py", line 2722, in safe_execfile
    self.compile if shell_futures else None)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/utils/py3compat.py", line 168, in execfile
    exec(compiler(f.read(), fname, 'exec'), glob, loc)
  File "/home/ozbasturk/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py", line 76, in <module>
    sys.exit(1) # programdan cikis
SystemExit: 1

During handling of the above exception, another exception occurred:

Traceback (most recent call last):
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 1151, in get_records
    return _fixed_getinnerframes(etb, number_of_lines_of_context, tb_offset)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 319, in wrapped
    return f(*args, **kwargs)
  File "/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py", line 353, in _fixed_getinnerframes
    records = fix_frame_records_filenames(inspect.getinnerframes(etb, context))
  File "/usr/lib/python3.6/inspect.py", line 1490, in getinnerframes
    frameinfo = (tb.tb_frame,) + getframeinfo(tb, context)
AttributeError: 'tuple' object has no attribute 'tb_frame'
---------------------------------------------------------------------------
IndexError                                Traceback (most recent call last)
~/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py in oku_C()
     51     try:
---> 52         C = float(sys.argv[1])
     53     except IndexError:

IndexError: list index out of range

During handling of the above exception, another exception occurred:

IndexError                                Traceback (most recent call last)
~/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py in <module>
     72 try:
---> 73     C = oku_C()
     74 except Exception as err:

~/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py in oku_C()
     54         raise IndexError\
---> 55         ("Komut satirinda sicaklik santigrad derece olarak girilmelidir!")
     56     except ValueError:

IndexError: Komut satirinda sicaklik santigrad derece olarak girilmelidir!

During handling of the above exception, another exception occurred:

SystemExit                                Traceback (most recent call last)
/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py in safe_execfile(self, fname, exit_ignore, raise_exceptions, shell_futures, *where)
   2721                     fname, glob, loc,
-> 2722                     self.compile if shell_futures else None)
   2723             except SystemExit as status:

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/utils/py3compat.py in execfile(fname, glob, loc, compiler)
    167         compiler = compiler or compile
--> 168         exec(compiler(f.read(), fname, 'exec'), glob, loc)
    169 

~/Dropbox/dersler/AST415_Astronomide_Sayisal_Cozumleme_I/2021_2022/Ders_08_Veri_Girisi_Hata_Yonetimi/ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py in <module>
     75     print(err) # hata mesaji
---> 76     sys.exit(1) # programdan cikis
     77 

SystemExit: 1

During handling of the above exception, another exception occurred:

TypeError                                 Traceback (most recent call last)
<ipython-input-31-1edf2d55456f> in <module>
----> 1 get_ipython().run_line_magic('run', 'ders08_ornek_kodlar/ders08_orn08_C2F_v4.py')

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py in run_line_magic(self, magic_name, line, _stack_depth)
   2315                 kwargs['local_ns'] = sys._getframe(stack_depth).f_locals
   2316             with self.builtin_trap:
-> 2317                 result = fn(*args, **kwargs)
   2318             return result
   2319 

</usr/local/lib/python3.6/dist-packages/decorator.py:decorator-gen-59> in run(self, parameter_s, runner, file_finder)

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/magic.py in <lambda>(f, *a, **k)
    185     # but it's overkill for just that one bit of state.
    186     def magic_deco(arg):
--> 187         call = lambda f, *a, **k: f(*a, **k)
    188 
    189         if callable(arg):

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/magics/execution.py in run(self, parameter_s, runner, file_finder)
    825                     else:
    826                         # regular execution
--> 827                         run()
    828 
    829             if 'i' in opts:

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/magics/execution.py in run()
    811                         def run():
    812                             runner(filename, prog_ns, prog_ns,
--> 813                                     exit_ignore=exit_ignore)
    814 
    815                     if 't' in opts:

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py in safe_execfile(self, fname, exit_ignore, raise_exceptions, shell_futures, *where)
   2735                         raise
   2736                     if not exit_ignore:
-> 2737                         self.showtraceback(exception_only=True)
   2738             except:
   2739                 if raise_exceptions:

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/interactiveshell.py in showtraceback(self, exc_tuple, filename, tb_offset, exception_only, running_compiled_code)
   2036                            'the full traceback.\n']
   2037                     stb.extend(self.InteractiveTB.get_exception_only(etype,
-> 2038                                                                      value))
   2039                 else:
   2040                     try:

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py in get_exception_only(self, etype, value)
    824         value : exception value
    825         """
--> 826         return ListTB.structured_traceback(self, etype, value)
    827 
    828     def show_exception_only(self, etype, evalue):

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py in structured_traceback(self, etype, evalue, etb, tb_offset, context)
    703                     chained_exceptions_tb_offset, context)
    704                 + chained_exception_message
--> 705                 + out_list)
    706 
    707         return out_list

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py in structured_traceback(self, etype, value, tb, tb_offset, number_of_lines_of_context)
   1416             self.tb = tb
   1417         return FormattedTB.structured_traceback(
-> 1418             self, etype, value, tb, tb_offset, number_of_lines_of_context)
   1419 
   1420 

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py in structured_traceback(self, etype, value, tb, tb_offset, number_of_lines_of_context)
   1316             # Verbose modes need a full traceback
   1317             return VerboseTB.structured_traceback(
-> 1318                 self, etype, value, tb, tb_offset, number_of_lines_of_context
   1319             )
   1320         elif mode == 'Minimal':

/usr/local/lib/python3.6/dist-packages/IPython/core/ultratb.py in structured_traceback(self, etype, evalue, etb, tb_offset, number_of_lines_of_context)
   1184         exception = self.get_parts_of_chained_exception(evalue)
   1185         if exception:
-> 1186             formatted_exceptions += self.prepare_chained_exception_message(evalue.__cause__)
   1187             etype, evalue, etb = exception
   1188         else:

TypeError: must be str, not list

Alıştırmalar

A. Sorular

  1. Kullanıcıdan aldığnız bir sayısal değeri (tam ya da kayan noktalı sayı), $ y = 3 x^{4} - 2 x^{2} - x + 1$ polinomunda $x$ yerine koyarak, polinomdaki değerini hesaplayınız ve kullanıcıya sonucu gösteriniz. Kullanıcının $x$ için sayısal tek bir değer dışında (metin, liste, dizi gibi) bir türden değer girmesi durumunda kodunuzun nasıl çalıştığını anlatan bir mesajla uyarınız ve programdan çıkınız. Bu amaçla $try - except$ blokları yapısını kullanınız.

  2. Kullanıcının komut satırından gireceği herhangi basit bir matematiksel ifadeyi ve yine kullanıcı tarafından girilecek bir değişken ($x$) için çalıştırarak sonucu ekrana getiren bir Python programı yazınız. Kodunuzun bir örnek çalışması aşağıdaki gibi olmaldıır.

Örnek Çalışma:
Formul giriniz: 2x - 1
x degerini giriniz: 5
x = 5 degeri icin 2
x - 1 = 9.0

  1. Dikey atış formülünde ilk hız ($V_0$) ve zaman değerlerini kullanıcıdan tam veya kayan noktalı sayı olarak alan (diğer türler için $ValueError$ hatası uyandırmalı ve programdan çıkmalıdır), bu değerlere dayanarak ve
$$ y = V_0 t - \frac{1}{2} g t^2 $$

formülünü kullanarak cismin düşey konumunu hesaplayan ($y$) ekrana getiren bir Python kodu yazınız. Burada $g = 9.81 m/s^2$ 'dir. Ayrıca topun havada kaldığı süreyi ve çıktığı maksimum yüksekliği de hesaplayarak kullanıcıya gösteriniz. y'nin negatif değerler alamayacağı yerden (y = 0) atışları dikkate alarak; bu durumlarda kullanıcının girdiği değerlerin bir dikey atış için uygun olmadığını belirten bir hata mesajıyla programdan çıkılmasını sağlayınız.

  1. Kullanıcıdan bir takvim gününün sırasıya gün (GG), ay (AA) ve yıl değerlerini (YYYY), "YYYY-AA-GG" formatında girmesi durumunda, tarihi alan ve ilgili günün haftanın hangi gününe (Pazartesi, Salı gibi) geldiğni gösteren bir Python programı yazınız. Bu format ve tür dışındaki girdileri kabul etmeyiniz ve kullanıcıya bir mesajla bu durumu belirterek programdan çıkınız. Haftanın gününü belirlemek üzere öncelikle kullanıcıdan gelen girdiyi datetime modülünü import ederek $datetime.datetime.strptime()$ fonksiyonuyla $datetime$ nesnesine dönüştürünüz.

Örnek:
tarih = 2021-01-01
tarih = datetime.datetime.strptime(tarih, "%Y-%m-%d")

Ardından Python'ın $datetime$ modülü $datetime$ nesnesi modülü metotlarından $weekday$ 'i kullanınız. Bu size tam sayı olarak (Pazartesi:0, Sali: 1, ..., Pazar:6) haftanın gününü verecektir. Bulduğunuz günü Türkçe ifadesiyle ekrana yazdırınız. Örnek bir çalışmayı aşağıda bulabilirsiniz.

Örnek Çalışma:
Tarihi giriniz: 2021-01-04
2021-01-04 bir Pazartesi gunudur.

B. Wien Kayma Yasası Örneği

Bir karacismin maksimum ışınım yaptığı dalgaboyu ($\lambda_{max}$) ile sıcaklığı ($T$) arasındaki ilişki aşağıdaki şekilde ifade edilebilir. Bu ifade Wien Kayma Yasası olarak bilinir.

$$ \lambda_{max} = \frac{0.002829 [m K]}{T [K]} $$
  1. Bir karacisimin maksimum ışınım yaptığı dalgaboyunu metre biriminde kullanıcıdan girmesini isteyen ve kullanıcıdan aldığı dalgaboyunu kullanarak Kelvin biriminde sıcaklığını ekrana yazdıran bir Python programı yazınız.

  2. Birinci soruda yazdığınız programı biraz daha geliştirmek üzere, metre birmininde kendisine gönderilen bir karacismin maksimum ışınım yaptığı dalgaboyunu kullanarak Kelvin biriminde sıcaklığını hesaplayan ve çağrıldığı yere döndüren, $wien$ adında bir Python fonksiyonu yazınız. Fonksiyonunuz kayan noktalı ya da tamsayı, liste, demet değişken ve numpy dizileri olarak kendisine gönderilen dalgaboyu değer(ler)ine uygun olarak hesap yapmalı ve aynı türde geri döndürmelidir.

  3. İkinci sorudaki çözümünüze uygun olarak kullanıcıdan dalgaboyunu yine metre (metre) biriminde ve nümerik olarak, ancak istediği türde (tam ya da kayan noktalı sayı, liste, demet ya da dizi) girmesini isteyen bir mesajla veri girişi isteyiniz. Aldığınız veriyi fonksiyonunuza gönderiniz ve fonksiyondan dönen sonuçları ekrana düzgün bir şekilde yazdırınız.

  4. Üçüncü soru için yazdığınız kodunuzu geliştirmek üzere kullanıcı eğer

a) hiç bir veri girişi sağlamaz ya da istenen uygun türler dışında bir veri gönderdiğinde (sözlük ya da metin) kodunuzu nasıl kullanacağını anlatan basit bir mesajı ekrana gösterip çıkan;

b) liste ya da demet değişken dahilinde sayısal olmayan değerler de gönderdiğinde bu durumu kullanıcıya anlatan bir metni ekranına getirerek ne yapması gerektiğini anlatan basit bir mesajı ekrana gösterip çıkan;

c) doğru şekilde girilen bir türdeki verinin fonksiyonunuzdaki karşılığını hesapladıktan sonra ekrana düzgün bir şekilde ekrana getiren bir Python programı yazınız.

  1. Programınız daha da geliştirmek üzere gönderilen dalgaboyunun elektromanyetik spektrumun hangi dalgaboyu bölgesine denk geldiğini hesaplayan bir fonksiyon daha yazınız. Kullanıcıya söz konusu karacismin ışınımının maksimumunu hangi dalgaboyu bölgesinde yaptığını da ekrana yazdırarak sağlaynız. Dalgaboyu bölgelerini belirlemek üzere ilgili wikipeida linkine başvurabilirsiniz.

  2. Kodunuzla aynı yerde oluşturuacağınız veri_dosyalari klasörüne almanız gereken tayfsal_tur_sicaklik_kalibrasyonu.dat dosyasını okumak üzere açınız. Karacisim(ler)in sıcaklık değerine eşit yüzey sıcaklığındaki bir yıldızın dosyanın $T$ sütunundaki sıcaklık değerine uygun olarak, $TayfTuru$ sütununda verilen hangi tayf tür ya da türlerine (liste, demet ya da diziler için) karşılık geldiğini bulunuz ve ekrana yazdırınız.

Başa Dön